Afgelopen vrijdag gaf ik een college aan 60 studenten SPH voor de minor Trauma & Agression aan de Stenden Hogeschool. Onderwerp van het college was: Secundaire Traumatisering. Of ik wel mijn persoonlijke verhaal wilde vertellen. Ik vond t spannend. Ik heb dertien jaar gewerkt met (seksueel) getraumatiseerde vrouwen. Bij secundaire traumatisering neem je de symptomen over van je doelgroep. Dat was mij overkomen en dat te delen, en ook nog in het Engels, is best persoonlijk en kwetsbaar.
In mijn voorbereiding op dit college besloot ik niet alleen te vertellen hoe secundaire traumatisering bij mij tot uiting kwam maar vooral hoe ik mezelf weer op de rit heb gekregen. Hoe belangrijk meditatie voor mij geweest is. Hoe ik daarin de deuropening naar het Zijn heb gevonden en hoe helend dat voor mij heeft gewerkt en nog steeds werkt. Ik was a woman on a mission.
Ik vertelde deze studenten over de “gevaren” van het werken met mensen met trauma. Dat ik moest stoppen met dit werk. Dat ik hulp ging zoeken op aanraden van de bedrijfsarts bij een psycholoog/psychotherapeut. Hoe mij dat inzicht en overzicht heeft gegeven in mijn emoties, gedachten, reactiepatronen. En toch herstelde ik niet. Bij elk nieuwsbericht over oorlog of verkrachtingen of geweld was ik weer helemaal van het padje af.
Aansluitend op de psychotherapie ben ik een training mindfulness gaan volgen. Daar leerde ik om mijn gedachten los te laten, uit m’n drama te stappen, mijn emoties niet vast te houden, me te focussen op het hier-en-nu. Niets meer en niets minder. In dat hier en nu ligt de opening naar het Zijn. Ik las hier een prachtig boek over. De Verborgen Bloei van Han de Wit. Mocht je sceptisch staan tegenover deze materie of niet goed weten wat onder het Zijn wordt verstaan? Lees dit boek en al je scepsis verdwijnt als sneeuw voor de zon.
Ik ben een enorm voorstander van ervaringsgericht leren dus deed ik ter illustratie een oefening met de studenten. Ze hadden zojuist met elkaar een moment uitgewisseld uit de afgelopen week waarin ze zich gekwetst, geraakt, boos, geërgerd, jaloers of verdrietig hadden gevoeld. De verhalen waren bijna te lezen op de gezichten. Daarna deden we de volgende oefening met gesloten ogen.
Minuut 1: Ga met je aandacht naar het probleem/verhaal waarover je zojuist hebt verteld Laat dit probleem/verhaal helemaal op je inwerken. Merk op wat het met je doet. Misschien voel je spanning in je lijf. Misschien wellen er tranen op. Misschien word je enorm pissig. Waar voel je dat in je lijf?
Minuut 2: Ga met je aandacht naar je ademhaling. Merk op hoe deze verloopt in jouw lichaam. Adem je in door je neus of je mond? Hoe adem je uit? Waar voel je je ademhaling? In je borst, middenrif, buik? Probeer niet de ademhaling te veranderen maar merk alleen op waar je deze nu ervaart.
Minuut 3: Probeer eens of je met je verbeelding of je voorstellingsvermogen op een afstand naar jezelf kunt kijken. Doe dit met een milde blik en zonder oordeel. Wat vind je van jezelf als je zo op jezelf neerkijkt? Als je merkt dat je nog van alles van jezelf vindt, dan zoom je nog verder uit. Naar dat deel in jezelf dat oprecht geen oordeel kent maar alleen een liefdevolle blik. Lukt dit? Hoe voel je je nu? Wat ervaar je nu?
Doe je ogen weer open en ga met je aandacht nog even terug naar het probleem van minuut 1. Hoe kijk je er nu tegenaan?
In minuut 1 ben je vaak gevangen door je verhaal en de emoties en gedachten die daarbij horen (het onderzoeksveld van de psychologie).
De ademhaling in minuut twee haalt je naar het hier-het-nu. Als je in het moment bent dan ben je niet in je verhaal en is er geen emotie, hooguit een lichaamssensatie (mindfulness). Het hier-en-nu is de opening naar het Zijn.
In het Zijn is geen ego, geen verhaal, geen gedachten, geen emoties, geen verleden, geen tijd, geen toekomst. Of eigenlijk is het er wel maar je wordt er niet door bepaald (het veld van de wijsheidstradities).
En de studenten? Ja, die hebben er een glimp van opgevangen. Vast niet iedereen, maar het was indrukwekkend te merken hoe de energie in de ruimte was veranderd na deze oefening en hoe ook zij dat konden ervaren. Ze kwamen met woorden als: meer ontspanning, de emotie is weg, waar was ik ook al weer boos over, het voelt ruimer.
De twee docenten die erbij zaten raakten geïnspireerd: “Er moet meer aandacht komen in het onderwijs over hoe je jezelf als mens en toekomstig hulpverlener gezond houdt”. Ik werd omhelsd en gekust. Ze waren blij met mijn verhaal. Wauw. Het was hartverwarmend. De psychologie kan ons helpen om inzicht te krijgen in onszelf. Maar de verbinding met het Zijn is wat uiteindelijk heling geeft. Het maakt je heel.
Ik heb deze studenten voor een moment een Zijnservaring mee kunnen geven. Wat een waardevol moment. De psychologie en de wijsheidstradities mogen veel meer gaan samenwerken. In coaching, in de hulpverlening, in de gezondheidszorg en in het onderwijs. Ik ben voor meer Zijnservaringen in het onderwijs!